تعاریف عمده فناوری OLAP

انباره داده یا Data Warehouse :

انبار داده ها در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90، در پاسخ به نیاز روزافزون سازمانهای بزرگ برای کسب اطلاعات تحلیلی و مدیریتی از داده‌های درون سیستم های عملیاتی (OLTP) ابداع شده و به عنوان نوع خاصی از پایگاه های داده مورد توجه قرار گرفت.

انبار داده ها یک پایگاه اطلاعاتی بزرگ است که به جمع آوری، یکپارچه سازی و ذخیره‌ اطلاعات متنوع یک سازمان را با هدف تولید گزارشات چندجانبه و دقیق بر عهده دارد. این قابلیت ها در کنار امکانات پشتیبانی از فعالیتهای تحلیل و گزارش دهی آسان و انفصال از فشارهای عملیاتی به رشد روز افزون این سیستمها منجر شد.

سیستم های عملیاتی به دلایل عدم طراحی اختصاصی آنها جهت گزارش گیری گسترده و یکپارچه، با تولید گزارشات کند و گران قیمت از کارائی و امکانات لازم برای ارائه اطلاعات پویا و راهگشای مدیریتی برخوردار نیستند. بنابراین از فناوری OLAP و راهکار ایجاد انبار داده ها با استفاده از همگن کردن و یکپارچه سازی داده ها جهت تبدیل داده های نامتجانس به اطلاعات قابل استفاده در زمینه های مختلف استفاده می شود.

 

 

خصوصیات اساسی انبار داده ها :

انبار داده ها موضوع گرا (Subject-oriented) است، یعنی داده ها از بانکهای اطلاعاتی مختلف بصورت انتخابی به انبار داده منتقل شده و بر اساس موضوعات خاص دسته بندی می شوند. بنابراین کاوش داده ها در پرس و جوهای خاص با سرعت و دقت بیشتری انجام می گردد.

همچنین انبار داده ها مبتنی بر زمان است و تغییرات داده ها براساس بازه های زمانی متفاوت نگهداری شده و در گزارشات تحلیلی مورد استفاده قرار میگیرد. به همین ترتیب انبار داده ها غیرقابل تغییر می باشد و داده ها در آن بازنویسی و حذف نمی شود. بلکه تغییرات در بازه های زمانی مختلف نگهداری می شوند تا پاسخگوی ارجاعات مختلف باشد.

سیستم های انبارداده مراحل تکاملی زیر را طی می کنند:

1-داده ها از سیستم عملیاتی به یک سیستم غیر عملیاتی منتقل می‌شوند تا از کارهای بروزرسانی و تغییرات لحظه ای خارج شده و برای پردازش های تحلیلی آماده شوند.

2-داده ها در فواصل زمانی منظم (روزانه، هفتگی و...) از سیستم های عملیاتی مختلف جمع آوری شده و پس از یکپارچه سازی به سیستم انبارداده ها کپی می شوند.

3-داده های انبار داده به ازای هر تراکنش یا تغییر در سیستم های عملیاتی تغییر می‌کند و مطابق تغییرات بروز می شوند.

4-انبار داده می تواند تراکنش هایی برای ایجاد تغییرات در داده های سیستم های عملیاتی تولید کند که بر فعالیت روزمره سیستم های عملیاتی و سازمان تاثیر مثبت گذاشته و به مرور سیستم را یادگیرنده و پویا می کند.

مرکز داده ها یا Data Mart:

انبار داده ها حجم عظیمی از اطلاعات را در واحد های منطقی کوچکتری به نام  Data Mart نگهداری می کند. Data Mart ها نمونه های کوچکی از انبارداده ها بوده و همانند آنها حاوی کپی هایی ثابت از داده هایی هستند که در موارد خاص استفاده می شوند.

Data Martها می تواند وابسته یا مستقل از هم باشند. هر Data Mart، داده ها و ابعاد (Dimension) خاص خود را دارد که می تواند با بقیه به اشتراک بگذارد.

داده کاوی یا Data Mining:

ابزارهای داده کاوی بدنبال طرحها و گروه بندی هایی در داده ها می گردد که ممکن است از دید ما پنهان مانده باشد.

در داده کاوی این ابزار است که استفاده کننده را هدایت می کند. ابزار فرض  میکند که شما خود نیز دقیقا نمی دانید که چه می خواهید. اولین گام داده کاوی هدفدار، انتخاب مجموعه داده ها برای تحلیل است. داده ها میتواند از انبار داده ها و یا بانک های اطلاعاتی عملیاتی استخراج شود. داده ها پس از جمع آوری و حذف موارد تکراری در قالبهای یکسان تجمیع و پاکسازی می شوند. سپس با استفاده از منابع مناسب، اطلاعات ناقص اصلاح و کدگذاری شده و با ساختار جدیدی آماده میشوند. به این ترتیب داده ها برای داده کاوی آماده است و می توان به سوالات مختلف داده کاوی از بسته های نرم افزاری مختلفی همانند Oracle OLAP Server یا DB2 OLAP Server که شامل ابزارهای داده کاوی قدرتمندی هستند پاسخ داد.

منبع: پایگاه علمی-پژوهشی پارس مدیر